Glorieuze boeddha (gedicht van Rilke)

Afb.: Pinterest

GLORIEUZE BOEDDHA

Midden van elk midden, kern aller kernen
steeds krachtiger zoetheidsamandel
tot aan de sterrengrens is dit alles
jouw vruchtvlees dat ik groet

kostelijk hoe niets meer kleeft
in jouw oneindigheid hoe
de bron stroomt en jou vult
en laat schitteren buiten

het licht van alle zonnen
die in gulste gloed jou sieren
terwijl van binnen reeds verstilt
wat glans en grauw overstijgt.

Bron: Vertalingen / Rilke

BUDDHA IN  DER GLORIE

Mitte aller Mitten, Kern der Kerne,
Mandel, die sich einschließt und versüßt, –
dieses Alles bis an alle Sterne
ist dein Fruchtfleisch: Sei gegrüßt.

Sieh, du fühlst, wie nichts mehr an dir hängt;
im Unendlichen ist deine Schale,
und dort steht der starke Saft und drängt.
Und von außen hilft ihm ein Gestrahle,

denn ganz oben werden deine Sonnen
voll und glühend umgedreht.
Doch in dir ist schon begonnen,
was die Sonnen übersteht.

Rainer Maria Rilke, Sommer 1908 (vor dem 15.7.), Paris.
Rainer Maria Rilke: Ausgewählte Gedichte. Frankfurt am Main, 1966, p. 60
& Die Gedichte. Frankfurt am Main, 1996, p. 539.

◄║►

Nieuwlevensgroet

Calligrafie Boeddha

De vier elementen hebben in wezen geen meester,
de vijf schimmen zijn fundamenteel leeg;
het glimmend zwaard zal mijn hoofd klieven
alsof het snijdt door een lichte lentebries.

Het doodsgedicht van de boeddhistische leraar Sengzhao (4e eeuw), leerling van de beroemde vertaler Kumarajiva. Hij werd veroordeeld tot de dood vanwege een conflict met de keizer die hem graag in dienst wilde nemen – niet als monnik, maar als adviseur en bestuurder.
Sengzhao weigerde zijn gelofte te loochenen, en vroeg zeven dagen uitstel van zijn onthoofding. Zo kon hij een laatste verhandeling schrijven over de kostbaarheid van leegte – en bovenstaand gedicht over onze doodloze aard.

Toelichting:
• de vier elementen: aarde, water, vuur en lucht – verwijzend naar uiterlijkheid;
• de vijf schimmen: de skandha’s (vorm, gevoel, denken, wens en besef) – verwijzend naar innerlijkheid;
• gelofte: de bodhisattva-gelofte – “Bodhisattva’s opereren op basis van een gelofte, stervelingen op basis van karma.” (Suzuki roshi).

Bronnen:
• Torei, Enji: Discourse on the Inexhaustible Lamp of the Zen School. London 1996, p. 30;
• Aitken, Robert: The gateless barrier; the Wu-mon Kuan (Mumonkan). New York 1995, p. 156.

Afbeelding:
calligrafie van het Chinese ideogram Fo: Boeddha. (Bron: Wikipedia)


◄║►

Het lied

Verwoesting toegelaten
in salvo’s van lijden

de knechten van houvast
bevrijd uit mijn cellen

met elke teug
nu een vrediger taal

en in dit hart een lied
eeuwen verloren gewaand.

Uit: Oersteen / Het deelbare.

◄║►

Het deelbare

Je laten zien en worden
gezien in bedoeling
die nergens afwijkt
of lekt of weigert
te belichamen

geest en weefsel zijn
ons aangereikt om
een lichtpad te effenen
dat altijd al verbond
ons bloedontbonden oog

bij glorie en ellende
zetelen wij boeddha’s
in het wijsheidshart
van viervoudig
sprankelend menszijn

niemand die ons dit
zo laveloos gunt
als de eerste de beste
bodhisattva onderweg
met oceanisch krachtvoer.

Uit: Oersteen / Het deelbare.

◄║►

Doordrongen

Enkelvoudige opschoning
in de poort waar geen poort
meer verschijnt

doemt geen verleiding of
bedreiging niets
vraagt om wezenlijkers

liefdevolle woestheid
glundert bij de eerste
vreugdekreet

ontsloten het zegel
geruststellend de wetten dus
welbewust de opmars

door het oog dat
ons ontelbare tochtgenoten
alwetend voorziet.

Uit: Oersteen / Het deelbare.

◄║►

Verholpen

Het was een misverstand
zeg je ook al
heeft het levens gekost
het tijdloze schoeisel
zelfs van dwaalwegen is
nergens te schenden

gulheid
verstokt steeds geweigerd
dankzij vergeving
werd oerkracht
van dierbaarders
in mijn smeulende haard

geheiligd dus zijn
de vodden van weleer
plots welriekender
weefsel dat ontschonden
mij laat dineren op
vorstelijk niveau

terwijl in de hoek
snurkt de geschubde
welzijnsdraak
klaar voor reken maar
elke variant van
verwoesting.

Uit: Oersteen / Verhelpen.

◄║►

Onderricht

De ene geest
van alle leraren
behoudt hen
voor mij door
hun sterven
spreekt hij des
te pregnanter
hun tovertaal.

Uit: Oersteen / Verhelpen.

◄║►